Ostatnio w marketach pojawiła się żurawina, znaczy domyśliłam się, że to amerykańska żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon), bo była ogromna w porównaniu do naszej rodzimej żurawiny błotnej (Vaccinium oxycoccus). Jeśli jest w sklepach oznacza, że jest świetny czas na jej zbiór!
Pewnego zimnego popołudnia udało mi się z mamą zebrać 1,3 kg aromatycznych owoców i praktycznie tego samego dnia je przerobić na konfiturę do mięs. Właśnie piję napar z owoców żurawiny, jest pyszny ale wiem, że powinnam go pić tylko wtedy gdy jestem w domu, bo na mnie wywołuje momentalny i długotrwały efekt moczopędny:D.
Właściwości owoców żurawiny, które korzystnie działają na układ moczowy znane są już od wieków, jednak dopiero w XX wieku zaczęto badać co tak naprawdę wywołuje zbawienny efekt spożywania czerwonych owoców. Są na ten temat dwie teorie żurawina zawiera wiele cennych składników, jednak na największą uwagę zasługują proantocyjanidyny i kwasy fenolowe. Grupa pierwszych związków- proantocyjanidyny typu A mają wyższą zdolność adherencyjną, co w tłumaczeniu z polskiego na nasze oznacza, że ograniczają one procesy „zaczepiania” się bakterii do ludzkich błon śluzowych, co uniemożliwia im rozwój i kolonizację pęcherza moczowego. Dodatkowo kwasy fenolowe takie jak kwas galusowy i kawowy powodują spowolnienie metabolizmu bakterii poprzez zakwaszenie moczu.
Działanie: Dezynfekujące pęcherz moczowy, wspomagające w zapaleniach dróg moczowych, zapobieganie chorobom wrzodowym, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, zapobieganie i leczenie próchnicy i innych chorób przyzębia, przeciwgorączkowe, witaminizujące, odtruwające, obniżające ciśnienie krwi, przeciwzakrzepowe, przeciwdziałające anemii, odchudzające i oczyszczające organizm.
Kiedy używać?
Sok ze świeżej żurawiny Skandynawowie i Amerykanie używają jako panaceum na wszelakie dolegliwości pęcherza moczowego i drogi moczowe, więc jeśli nas przewieje lub zaziębimy sobie pęcherz pierwszym ratunkiem po jaki powinniśmy sięgać to żurawina. Picie soku żurawinowego jest pomocne w leczeniu jaskry, w przeziębieniach (działa przeciwgorączkowo), anginie, schorzeniach reumatycznych, w przypadku osłabienia pracy żołądka, jelit i trzustki, chorobach wrzodowych a także na awitaminozę i ogólne osłabienie i przemęczenie organizmu. Sok z żurawiny można pić w profilaktyce chorób wieńcowych, chorób dziąseł. Niestety po przetworzeniu termicznie świetne właściwości antybakteryjne i część witamin zostaje utracona, jednak wspaniałe własności moczopędne pozostają nawet z zaparzanych herbatkach.
Gdzie i kiedy znaleźć: W Polsce występuje żurawina błotna, najwięcej obszarów porośniętych rośliną znajduje się na północy kraju, ale na południu też się da ją znaleźć. Szukamy na terenach podmokłych, o kwasowym odczynie gleby, czyli na torfowiskach wysokich i przejściowych oraz w borach bagiennych. Jednak jest też prosta w uprawie, potrzebuje wilgotnej, bardzo kwaśnej torfowej gleby. Uprawia się zazwyczaj żurawinę wielkoowocową. Żurawinę na przetwory zbieramy po pierwszych przymrozkach, dzięki temu straci na cierpkości i kwaskowatości, za to zyska na słodyczy, jeżeli jesteśmy zainteresowani przede wszystkich właściwościami uroseptycznymi najlepiej zebrać ją w pełni dojrzałości, przed przymrozkami.
Co zawiera: Świeże owoce zawierają proantocyjanidyny i kwasy fenolowe, witaminy: C,B,E,A oraz sole mineralne: miedź, kobalt, cynk, żelazo; cukry, pektyny, garbniki oraz flawonoidy. Ze wzgędu na zawartość kwasy benzoesowego, który jest bardzo dobrym konserwantem, owoce utrzymują długo świeżość i nie muszą być natychmiastowo przetwarzane.
W kuchni:
Najczęściej spotykanymi przetworami z żurawiny jest konfitura do mięs, żeby ja zrobić nie trzeba wiele a smakuje wybornie zarówno do pieczeni jak i różnych serów.
Żurawina do mięsa
1 kg owoców
2 szklanki wody
szklanka cukru
pół łyżeczki cynamonu do smaku, jeśli ktoś lubi
Z wody i cukru robimy lekki syrop, opłukane owoce wrzucamy na syrop i doprowadzamy do wrzenia. Przykrywamy pokrywką i smażymy owoce do szklistości, dodajemy cynamon do smaku. Żurawiny szybko pękają, część z nich można rozgnieść widelcem a resztę zostawić- będą ładniej wyglądały na talerzu. Gorącą konfiturę przelewamy do wyparzonych słoików i pasteryzujemy 20 min.
Ciekawostki: Przetwory z żurawiny, sok i napary mogą pić kobiety w ciąży i karmiące piersią. Koleżanka potwierdza, że dziecku nic nie jest i nawet nie sika po nich jak wodospad (dziecko skończyło przedwczoraj 2 miesiące). 😉
Źródła:
Gumowska I., Owoce z lasów i pól, Wydawnictwo Warta, Warszawa 1986
http://www.czytelniamedyczna.pl/2474,Zurawina-nowe-spojrzenie-na-wlasciwosci-lecznicze.html
https://www.werandacountry.pl/lubie-gotowac/naturalnie-dobre/14904-zurawina?limitstart=0
http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2043