Czarownica Magdalena o ziołach

Wrzosy

Wrzosy zwyczajne (Calluna vulgaris) rozpoczynające kwitnienie pod koniec sierpnia od zawsze kojarzyły mi się z rychłym powrotem do szkoły. Szkołę lubiłam do końca gimnazjum. Potem nastało parszywe liceum, które zabijało chęci do nauki nawet tych najbardziej ambitnych i wytrwałych. Teraz początek września pachnący dojrzewającymi jabłkami i śliwkami, przystrojony wrzosowiskami, nawłocią i jarzębiną jest jedną z najbardziej sentymentalnych pór roku.

Zazwyczaj wtedy chcę zwolnić, więcej przebywać na świeżym powietrzu i przynosić ogromne bukiety ziół, torby owoców i grzybów do domu, w którym od rana do wieczora panuje chaos produkcji przetworów. Mamy manię chomikowania i robienia zapasów na zimę, głownie moja mam produkuje masę galaretek z jeżyn, dżemów, powideł i musów z jagód, jabłek, malin i śliwek. Dlatego gdy przyjechałam na poprzedni weekend do domu znalazłam koszyk ekologicznych jabłek z dopiskiem „na nudne wieczory”. Zabrałam się więc za obieranie i krojenie na mus dojrzałych, słodkich i niezwykle aromatycznych malutkich jabłuszek. Pysznego musu wy szło 3/4 gara a cukru dodałam niecałą szklankę, bardziej w celach konserwacyjnych niż poprawiających smak.

No ale wracając do wrzosów to odkąd pamiętam zawsze gościł w naszym domu. Często plotłam z niego wianuszki do ozdoby lub robiłam zwyczajne bukieciki, które potem zawieszałyśmy na poręczy schodów lub suszyłyśmy i obok macierzanki gościły w kuchni. Okazuje się, że wrzos jest jedną z ulubionych roślin czarownic, które zbierały go w celach leczniczych. Pewnie biedaczki leczyły zapalenie pęcherza, którego z pewnością mogły się nabawić w trakcie lotów na miotle w już nie tak ciepłe noce.

Napary z suszonych kwiatów działają moczopędnie i przeciwbakteryjnie. Stosowane były w zapaleniach górnych dróg moczowych, nieżytach żołądka, jelit, czy biegunkach i przy nadmiernej fermentacji w jelitach. Surowcem zielarskim są głównie kwiaty wrzosu, zebrane na początku kwitnienia rośliny i suszone w warunkach naturalnych max w temperaturze do 40 stopni C. W odwarach z wrzosu można kąpać się przy dolegliwościach reumatycznych. Chore dzieci były wkładane do kąpieli z wrzosem, mchem i liśćmi brzozowymi. kwiaty wrzosu zawierają flawonoidy, garbniki, glikozydy fenolowe, fenolokwasy, związki mineralne, krzem i potas.

Z wrzosem związane były różne porzekadła i wróżby ludowe m.in. kiedy wrzos bardzo kwitnie, będzie zima długa i ciężka, kiedy zaś kwitnie mało będzie krótka i lekka. Jeżeli wrzos zaczyna kwitnąć od dołu oznacza to, że trzeba odłożyć zasiewy na później, jeśli zaś od góry to znak, że wczesne siewy najlepiej się udadzą. Wrzesień chodzi po rosie, zbiera grzyby we wrzosie.

Źródła:

Łuczaj Ł., Kujawska M., Sosnowska J., Klepacki P. Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych – Słownik Fischera. PTL Wrocław , 2016. ISBN:978-83-64465-29-1

Strzelecka H., Kowalewski J., Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-13132-2

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *